Το χρονικό της επιστροφής στην αθλητική δράση, μετά από σοβαρό τραυματισμό

Αυτή η ιστορία δεν έχει καμία σχέση με την καραντίνα και μας ταξιδεύει πίσω στο 2017. Εύχομαι, όσοι μπείτε στον κόπο να διαβάσετε αυτή την ιστορία, να εντοπίσετε κάποια ταύτιση με όποιες καταστάσεις βιώνετε και να σας βοηθήσει να κάνετε αναγωγές σε προσωπικά διλήμματα. Όσοι δεν διαβάσετε το μεγάλο κείμενο, παρακολουθήστε τουλάχιστον με την ένταση στα ηχεία ψηλά, το βίντεο με την επένδυση ενός πολύ αγαπημένου μου κομματιού από το συγκρότημα «The Paper Kites».

Μέσα σε μία μέρα όλοι οι κάτοικοι της Ελλάδας μπήκαν σε υποχρεωτική καραντίνα και η δημόσια ζωή, έτσι όπως την ξέραμε, άλλαξε χωρίς προειδοποίηση. Λίγες ημέρες ξεκούρασης είναι ιδανικές. Όταν όμως οι μέρες απραξίας συσσωρεύονται, συνδυαστικά με το οικονομικό αντίκτυπο της νέα πραγματικότητας και τον «ψυχολογικό πόλεμο» των καταιγιστικών ειδήσεων του θανατηφόρου Kοροναιού (COVID-19), τότε οι αρνητικές συνέπειες της καραντίνας στην σωματική και ψυχική υγεία των συμπολιτών μας είναι αναπόφευκτες. Και σε αυτό το σημείο, η καθημερινή άσκηση και τα αναρίθμητα οφέλη της στον άνθρωπο φαντάζει πιο απαραίτητη από ποτέ! Από την άλλη όμως, φυσικό επακόλουθο του μακροχρόνιου εγκλεισμού είναι η μειωμένη όρεξη για άσκηση. Οι δρομείς έχουν χάσει τους αγώνες-κίνητρα και οι υπόλοιποι συμπολίτες μας έχουν χάσει την πρόσβαση στο γυμναστήριο, τα γήπεδα και άλλες περισσότερο «βολικές» σε εκείνους εγκαταστάσεις.

Βέβαια, η ιστορία μου δεν έχει καμία σχέση με την καραντίνα και μας ταξιδεύει πίσω στο 2017. Εύχομαι, όσοι μπείτε στον κόπο να διαβάσετε αυτή την ιστορία, να εντοπίσετε κάποια ταύτιση με όποιες καταστάσεις βιώνετε και να σας βοηθήσει να κάνετε αναγωγές σε προσωπικά διλήμματα. Όσοι δεν διαβάσετε το μεγάλο κείμενο, παρακολουθήστε τουλάχιστον με την ένταση στα ηχεία ψηλά, το βίντεο με την επένδυση ενός πολύ αγαπημένου μου κομματιού από το συγκρότημα «The Paper Kites».

Για να ξεκινήσω με την ιστορία μου, μέχρι το καλοκαίρι του 2017 είχα διανύσει μια σχετικά απροβλημάτιστη (από πλευράς τραυματισμών και χρόνου για εκτέλεση της προπονητικής ρουτίνας) διετία μεθοδικής προπόνησης, υπό την καθοδήγηση του δρομικού μέντορα και καλού φίλου μου, Δημήτρη Θεοδωρακακό. Μόλις είχα τερματίσει, σε καλό για τα τότε δεδομένα μου χρόνο, τον δεύτερο μεγάλο στόχο της «βουνίσιας σεζόν» - μετά τον Olympus Marathon – τον αγώνα 45 χιλιομέτρων στο Ζαγόρι, με έντονες μυϊκές κράμπες στα πόδια. Έτσι αποφάσισα, για τις επόμενες 2 εβδομάδες, να κάνω αποκλειστικά ποδήλατο, τόσο για να αποφορτίσω τα πόδια μου, όσο και για να ξεκουράσω το κεντρικό νευρικό σύστημα από το τρέξιμο – να μου λείψει κατά κάποιον τρόπο, ώστε να έμπαινα με όρεξη στην προετοιμασία για τον τελευταίο μεγάλο στόχο της χρονιάς, τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας.

Οι πολλές ώρες δραστηριότητας όμως στην «φιξαρισμένη» θέση πάνω στο ποδήλατο, μου επιφύλασσαν μια δυσάρεστη έκπληξη. Δύο κήλες μεσοσπονδυλίου δίσκου στον αυχένα μου και μια συνοδός αρχόμενη αρθρίτιδα στις αρθρώσεις των μεσοσπονδύλιων επιπέδων, επιδεινώθηκαν απότομα. Κυριολεκτικά από την μία ημέρα στην άλλη, το τρέξιμο ή το ποδήλατο ήταν αδύνατα ακόμη και ως σκέψη! Σε οποιαδήποτε θέση του αυχένα και του κεφαλιού μου το ωμοβραχιόνιο πλέγμα προκαλούσε συνεχόμενη καυσαλγία και πόνο, σε όλο το μήκος του αριστερού μου χεριού, όλο το 24ώρο. Διπλό σχήμα αντιφλεγμονώδων και αναλγητικών φαρμάκων για δυο εβδομάδες, δυστυχώς δεν έκανε καμία διαφορά.

Ο ύπνος ήταν ανυπόφορος. Παρόλο που λόγω επαγγέλματος αντιλαμβάνομαι πολύ καλά τους μηχανισμούς πρόκλησης πόνου, ακόμη θυμάμαι να χτυπάω το χέρι μου σε τοίχους και τραπέζια για να βρω έστω και 5 λεπτά ανακούφισης! Μόνο το στατικό ποδήλατο - σε όσο το δυνατόν πιο ορθή θέση - φαινόταν να με ανακουφίζει για λίγο και σίγουρα να μην με κάνει χειρότερα, οπότε και προσπαθούσα να κάνω 2 μισάωρα την ημέρα στο γυμναστήριο του ξενοδοχείου που έμενα για τις καλοκαιρινές οικογενειακές διακοπές. Όμως το χέρι μου είχε αρχίσει να παραλύει στον τρικέφαλο και την λαβή, οπότε και δημιουργήθηκε η ανάγκη περισσότερο δραστικών μέτρων. Βλέπετε, ως Manual Therapist, από τα χέρια μου εξασφαλίζω το εισόδημα μου. Η απόφαση ήταν αναγκαία.

Επέστρεψα με όλη την οικογένεια επειγόντως στη Αθήνα και υποβλήθηκα σε έλεγχο από μαγνητικό τομογράφο (Εικόνα 1). Η εξέταση αποκάλυψε πίεση σε μεγάλο ποσοστό της διαμέτρου του νωτιαίου μυελού, με συνοδό προβολή στο αριστερό τρίμα (το ανατομικό σημείο, στο πλάι του μεσοσπονδύλιου διαστήματος, από το οποίο εξέρχεται το νεύρο) - ευρήματα που δικαιολογούσαν τα συμπτώματα μου, αλλά επίσης προμήνυαν τον κίνδυνο να εξελιχθεί ο τραυματισμός μου άμεσα, είτε στο κοντινό μέλλον σε μυελοπάθεια (κίνδυνος παράλυσης στα χέρια και τα πόδια λόγω μηχανικής πίεσης στον νωτιαίο μυελό, στο ύψος του αυχένα).

Αποφάσισα να διηγηθώ την συγκεκριμένη ιστορία, ώστε να μεταβιβάσω κάποια «μηνύματα» από την πλευρά του θεραπευτή, αλλά και από εκείνη του αθλητή - με την αναγωγή αξιών από τον αθλητισμό, στις δύσκολες για τον άνθρωπο-πολίτη, συνθήκες του Κοροναϊου. Θα ξεκινήσω από την επαγγελματική ιδιότητα μου. Βασιζόμενοι στα σύγχρονα μοντέλα εκτίμησης σοβαρότητας των ορθοπεδικών παθήσεων, δεν θεραπεύουμε κατά προτεραιότητα την ανατομία, αλλά την λειτουργία! Αυτό σημαίνει ότι παρόλο που η μαγνητική τομογραφία απεικόνισε σοβαρή ανατομική βλάβη στην σπονδυλική στήλη, επειδή τα συμπτώματα μου δεν υποδείκνυαν ακόμη βλάβη στον νωτιαίο μυελό (κόκκινη σημαία για επείγον χειρουργείο), θα έπρεπε να εξαντλήσω όλα τα περιθώρια συντηρητικής θεραπείας και ανοχής μου στον φυσικό πόνο, πριν το χειρουργείο.

Πολλοί «ειδικοί», συν-αξιολογώντας τα συμπτώματα μου με τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας, με συμβούλεψαν ότι το χειρουργείο ήταν απαραίτητο για να διατηρήσω την βέλτιστη λειτουργία στο χέρι μου. Επίσης η γνώμη τους ήταν πως αν κατάφερνα να αποφύγω το νυστέρι στην τότε οξεία φάση, λόγω της έντονης δρομικής προπόνησης που ακολουθούσα, ήταν βέβαιο ότι σε ένα χρόνο το πολύ θα αναγκαζόμουν να χειρουργηθώ. Το σπουδαιότερο για εκείνον που υποφέρει είναι να μην «παραδοθεί» στην όποια αναποδιά ή σωματικό πόνο (που συνδυάζεται πάντοτε με έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις), αλλά να επιδείξει τα δύο σπουδαιότερα χαρακτηριστικά που καλλιεργεί ένας αθλητής αντοχής, την υπομονή και την επιμονή, σε συνδυασμό με την ψυχραιμία - διότι στις φορτισμένες συναισθηματικά καταστάσεις, συνήθως δεν σκεφτόμαστε καθαρά.

Το χειρουργείο πρέπει να έρχεται πάντοτε ως τελευταία λύση για πολλούς και διάφορους λόγους που δεν είναι σκοπός του παρόντος άρθρου να αναλύσω. Για αυτό είναι απαραίτητο σε παρόμοιες περιπτώσεις να εμπιστευόμαστε έναν κλινικό υγείας, ο οποίος παρακολουθεί και εφαρμόζει αμερόληπτα, τα πλέον επίκαιρα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Έτσι και εγώ με τον θεράπον ιατρό, που τυγχάνει να είναι και καλός μου φίλος, αποφασίσαμε να εφαρμόσουμε ένα επιθετικό σχήμα για δύο εβδομάδες με κορτιζόνη. Φυσικά και εγώ δεν έμεινα με σταυρωμένα χέρια να περιμένω να συμβεί το θαύμα. Δοκίμασα να εφαρμόσω παράλληλα διάφορα θεραπευτικά πρωτόκολλα που γνωρίζω από την ειδικότητα μου - πιστέψτε με είναι δύσκολο να αξιολογήσεις αντικειμενικά τον εαυτό σου και να εφαρμόσεις όσα ξέρεις επάνω σου! Σε σχέση με την αθλητική δραστηριότητα, από την πρώτη κιόλας εβδομάδα που εμφανίστηκαν τα συμπτώματα, δοκίμασα με επιτυχία να κάνω κωπηλατικό εσωτερικού χώρου, με χρήση μαλακού κολλάρου στον αυχένα μου. Ήταν η χρυσή τομή ώστε να δίνω όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα στο νευρικό πλέγμα, προσμένοντας σε κάποια βελτίωση της μυϊκής δύναμης και της αισθητικότητας στο αριστερό χέρι, ενώ παράλληλα να διατηρώ στο δυνατό βαθμό τις καρδιο-αναπνευστικές προσαρμογές μου. Είναι απαραίτητο σε τόσο αγχώδεις καταστάσεις να μπορείς να αντλήσεις ουσιαστικά κίνητρα, από την οικογένεια, τους φίλους σου, για να διαχειριστείς τα αρνητικά δεδομένα με μια δημιουργική και αισιόδοξη προοπτική! Χρειάζεται επιμονή, αλλά και σωστούς χειρισμούς - να μην περιμένεις το θαύμα, αλλά να «σηκωθείς από το κρεβάτι του πόνου». Αν μείνεις αμέτοχος και παραδοθείς στον φυσικό πόνο, το σώμα θα μπεί στον φαύλο κύκλο της αδράνειας και του χρόνιου πόνου με δυσμενείς σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις (ραγδαία επιδείνωση του σωματικού πόνου, ατροφία στο νεύρο και τους μύες, κατάθλιψη, καταστροφική συμπεριφορά, απελπισία, έλλειψη κινήτρων κλπ).

Την Τρίτη εβδομάδα, από την ημέρα που ξεκίνησα την κορτιζόνη, άρχισε να υποχωρεί ο βραδινός πόνος και έτσι να βελτιώνεται ο ύπνος. Η κατάσταση δεν έδειχνε ακόμη πλήρως αναστρέψιμη, διότι ακόμη και σκαλιά να κατέβαινα ο κραδασμός που ταξίδευε στο σώμα προκαλούσε συνεχόμενο μούδιασμα σε όλο το χέρι, με «σούβλιζε» η ωμοπλάτη αριστερά, ενώ η αδυναμία στην λαβή και τον τρικέφαλο διατηρούταν. Ήταν όμως μια καλή αρχή, αφού ο ύπνος είναι σημαντικός για την επούλωση και την διατήρηση καλής ψυχολογίας. Την τέταρτη εβδομάδα μπορούσα πλέον να κάνω κωπηλατικό ακόμη και μέτριας έντασης (χωρίς την παραμικρή επιδείνωση), χωρίς χρήση κολάρου στον αυχένα. Επίσης έκοψα εντελώς τα αντιφλεγμονώδη. Όλα τα σημάδια έδειχναν ότι ήμουν στον σωστό δρόμο!

Την Πέμπτη εβδομάδα δοκίμασα με περίσσια όρεξη και αισιοδοξία να τρέξω, αλλά δυστυχώς από τα πρώτα κιόλας μέτρα, σε κάθε βήμα ένιωθα ρεύμα σε όλο το χέρι μου, ένα κατσαβίδι να μου καρφώνεται στον πήχη και ένα μαχαίρι στην αριστερή ωμοπλάτη. Το σώμα μου, μου έλεγε «υπομονή»! Σεβάστηκα τα μηνύματα και αποδέχτηκα πως ήταν πολύ νωρίς για κραδασμό. Η εξέλιξη όμως της προπόνησης στο κωπηλατικό μου επέτρεπε να δουλέψω πλέον σε βασικές προπονητικές αξίες, να βελτιωθώ σε πολλές παραμέτρους και να είμαι αισιόδοξος για το άμεσο μέλλον. Σε αυτή τη φάση η συμβολή του προπονητή μου ήταν σημαντική μιας και ως κωπηλάτης – δρομέας, με πολύ καλή αντίληψη, είχε τον τρόπο να προσαρμόσει την προπόνηση στο ύψος των περιστάσεων. Από την άλλη, είναι επίσης σημαντικό για τον προπονητή, να έχει έναν αθλητή που «ζυγίζει» σωστά τις καταστάσεις και έτσι μπορεί να παρέχει αντικειμενική απενημέρωση ως προς την επιρροή του όγκου της προπόνησης στα συμπτώματα της πάθησης.

Με τις εξειδικευμένες γνώσεις μου, σχεδίασα και εφάρμοσα από την 6η εβδομάδα ένα εξατομικευμένο πρωτόκολλο με βάρη και αντιστάσεις. Το πρωτόκολλο εστίασε στα κάτω άκρα και τον κορμό, ώστε να προετοιμάσω το μυοσκελετικό σύστημα για την επιστροφή στο τρέξιμο, με την βέλτιστη απόδοση και χωρίς τον κίνδυνο πρόκλησης τραυματισμού από τους κραδασμούς. Έκτοτε, οι προπονήσεις μεγάλης διάρκειας εκτελούνταν στο κωπηλατικό και οι διαλειμματικές στο ελλειπτικό. Από την 8η εβδομάδα που η επιστροφή στο ορεινό τρέξιμο φαινόταν πιο κοντά, ξεκίνησα ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας και νευρομυϊκής συναρμογής, ώστε να προετοιμάσω τα πόδια μου για το ασύμμετρο τερέν του βουνού. Όσο καλύτερα έχεις «διαβάσει» τις απαιτήσεις της κατάστασης που στοχεύεις να φτάσεις, τόσο καλύτερη προετοιμασία μπορείς να κάνεις, ώστε η μετάβαση στα νέα δεδομένα να είναι ομαλή και απροβλημάτιστη.

Στην 8η εβδομάδα, με πολύ υπομονή, μπήκα σιγά σιγά στον κραδασμό, τρέχοντας μικρές αποστάσεις, αποκλειστικά πάνω σε φυσικό γκαζόν. Μετά από κάθε τρέξιμο παρατηρούσα την ευαισθησία του νεύρου και την ελευθερία κινήσεων στον αυχένα για ένα 24ώρο, ώστε να εφαρμόζω πάντοτε την ιδανική «δόση» χωρίς κίνδυνο υποτροπής. Αυτή είναι η πολύ σημαντική φάση της αναδόμησης (“remodeling phase”), κατά την οποία ο τραυματισμένος ιστός (ανατομικές δομές του αυχένα και του νεύρου) προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του εφαρμοζόμενου φορτίου (κραδασμός). Σιγά σιγά και με υπομονή το τρέξιμο στο γκαζόν αυξήθηκε σε συχνότητα και διάρκεια, έγινε μετάβαση σε τρέξιμο στον διάδρομο, σε τρέξιμο σε στρωμένο χώμα, σε χωματόδρομους στο βουνό, ανάβαση σε μονοπάτι και τέλος κατάβαση σε μονοπάτι για την εξοικείωση με το τερέν, άλλα και με τον κραδασμό που ταξιδεύει από το σώμα στον αυχένα.

Στον τρίτο μήνα επέστρεψα πλήρως στην βουνίσια προπόνηση και να προσθέσω ότι εργαζόμουν κανονικότατα από την 4η εβδομάδα μετά τον τραυματισμό, που είναι εξίσου σημαντικό για την διατήρηση του κινήτρου, των βιορυθμών, της καλής ψυχολογίας κλπ. Η απόδοση μου στον πρώτο μου αγώνα μετά τον τραυματισμό, τον Οκτώβριο του 2017 - και το σπουδαιότερα χωρίς καμία υποτροπή - ήταν οι αποδείξεις πως όλα έγιναν πολύ σωστά! Και επειδή η σημαντικότερη μεταβλητή της όποιας επιτυχίας, είναι η διάρκεια, να αναφέρω ότι από εκείνον τον Οκτώβριο έχω τρέξει – χωρίς καμία υποτροπή στο χέρι ή το νεύρο - πολλούς μαραθωνίους βουνού και 3 μαραθωνίους δρόμου, ενώ έχω σημειώσει και ατομικό ρεκόρ στον δρόμο 2:39:15 (Μαραθώνιος Φρανκφούρτης 2019). Η χαρά βέβαια της επιστροφής στην κανονικότητα και σε ότι προσφέρει στον καθένα ισορροπία, είναι ασύγκριτη με οποιαδήποτε άλλη «επιτυχία», ειδικά όταν έχεις περάσει μεγάλη περίοδο αβεβαιότητας και πόνου.

Είναι βέβαιο ότι η πρωτόγνωρη κατάσταση που όλοι βιώνουμε λόγω των υποχρεωτικών περιορισμών, για την προστασία της δημόσιας υγείας από την εξάπλωση του COVID-19, μας κάνει όλους να εκτιμούμε τις απλές καλές στιγμές της ζωής και φυσικά να αναθεωρήσουμε πως τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Δυστυχώς ο μακροχρόνιος εγκλεισμός έχει ήδη αρχίσει να προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στους συνανθρώπους μας. Οι συχνότερα παρατηρούμενες από αυτές, με επιβεβαιωμένες παρενέργειες στην ψυχική υγεία, είναι η κατάθλιψη, η απελπισία, η κατάχρηση ουσιών, η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, της κατανάλωσης αλκοόλ και της διαδικτυακής πορνογραφίας.

Όλα βέβαια είναι θέμα οπτικής γωνίας και επιλογής στάσης. Αν κάποιος αποφασίσει να δει την θετική πλευρά της καραντίνας θα αναγνωρίσει την ευκαιρία να αφιερώσει ποιοτικό και περισσότερο χρόνο στην οικογένεια, να επικεντρωθεί σε προσωπικούς στόχους χωρίς την πίεση της καθημερινής ρουτίνας, να αναθεωρήσει στερεότυπες στάσεις ζωής και να κυνηγήσει στόχους που ανέβαλε (διότι τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο), να αναβαθμίσει την διατροφή του, να αντιμετωπίσει προσωπικά ζητήματα που «έσπρωχνε κάτω από το χαλί» στους φρενήρεις ρυθμούς της κανονικότητας στην μεγάλη πόλη, να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, να εισάγει νέες δημιουργικές ρουτίνες στην καθημερινότητα του και να τις διατηρήσει όταν με το καλό επιστρέψουμε σε φυσιολογικούς ρυθμούς

Την πραγματικότητα που ζει ο καθένας μας ,την δημιουργεί ο ίδιος. Οφείλουμε, σε ατομικό επίπεδο, να είμαστε πάντοτε αισιόδοξοι και να θέτουμε υλοποιήσιμους στόχους που να στηρίζονται σε σταθερές βάσεις. Αυτό φυσικά προϋποθέτει δουλειά με τον χειρότερο εχθρό - τον κακό εαυτό μας. Ευκαιρία να αποδεχτούμε την μοναχικότητα της καραντίνας και να δοκιμάσουμε να «μας γνωρίσουμε» καλύτερα αυτή την περίοδο.

Εσύ, ποια επιλογή θα κάνεις τελικά ;

- Θα κατηγορήσεις την κακή την τύχη σου, που το ποδήλατο σου «κατέστρεψε» τον αυχένα, ή θα αναγνωρίσεις την ευθύνη των επιλογών σου, θα αναθεωρήσεις και θα αναγνωρίσεις όλους τους διαθέσιμους πόρους ώστε να αναστρέψεις την κατάσταση;

- Θα αντλήσεις κίνητρα μέσα από υλοποιήσιμους στόχους και έμπνευση από αγαπημένα πρόσωπα, ή θα ξεσπάσεις τον θυμό σου σε εκείνους που βρίσκονται περισσότερο κοντά σου;

- Θα παραδοθείς στα σωματικά συμπτώματα και θα περιμένεις με σταυρωμένα χέρια να συμβεί ένα θαύμα, ή θα αναλάβεις δράση να αλλάξεις την ατομική σου πραγματικότητα, με όλα τα εφόδια που έχεις διαθέσιμα την δεδομένη στιγμή;

- Θα αποδεχτείς αυθαίρετες γνώμες ειδικών και θα υιοθετήσεις δυσοίωνα σενάρια και θεωρίες συνομωσίας, ή θα ζυγίσεις τα δεδομένα με ψυχραιμία και ωριμότητα;

- Θα καταστροφολογήσεις για όσα θα έχεις χάσει την επόμενη ήμερα, ή θα επιστρατεύσεις τις αρετές της αντοχής και της υπομονής ώστε να ανακτήσεις μεθοδικά όσα έχασες - και μάλιστα με την μοναδική ευκαιρία να τα δημιουργήσεις από μηδενική βάση, ακόμη καλύτερα από πριν, αφού τώρα γνωρίζεις τι χρειάζεται;

Enjoy the clip !